ISOtolerantiesystemen

ISOtolerantiesystemen verwijzen naar de gestandaardiseerde manier om maatvoering en toleraties van mechanische onderdelen vast te leggen volgens ISO-normen. Het doel is constante uitwisselbaarheid (interchangeability) van onderdelen, zodat onderdelen van verschillende leveranciers of productiejaren zonder aanpassingen in elkaar passen.

De kern van het systeem komt overeen met ISO 286, dat het systeem van limietklassen en tolerantiegebieden beschrijft. Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee basisrichtingen: het hole-basis systeem (toleranties voor gaten) en het shaft-basis systeem (toleranties voor assen). In beide systemen bepaalt de fundamentele afwijking waar de tolerantiezone ten opzichte van de nominale maat ligt. Bij gaten is de fundamentele afwijking meestal aangeduid met H, wat doorgaans betekent dat de ondergrens nul is en de bovengrens afhankelijk van de tolerantie ligt. Bij assen is de fundamentele afwijking vaak h, wat aangeeft dat de bovengrens nul is en de ondergrens negatief ten opzichte van de nominale maat ligt.

De grootte van de toleratiezone wordt bepaald door de IT-klasse (IT01 tot IT18). Een lagere IT-waarde geeft een fijnere tolerantie, terwijl een hogere IT-waarde een ruimere tolerantie aangeeft. Samen bepalen hole-/shaft-deviatie en IT-klasse de uiteindelijke passments- of vrijheidsniveaus tussen delen.

Notaties zoals H7, h6, of combinaties als H7/f7 geven aan hoe de toleratie zich verhoudt tot de nominale maat en welke passingsklasse wordt toegepast. Deze systemen worden breed toegepast in ontwerp, productie en kwaliteitscontrole om wrijving, spel, passing en functionaliteit van assemblages te beheersen.

Samenvattend bieden ISOtolerantiesystemen een gestandaardiseerd kader voor dimensionale variatie, waardoor onderdelen uitwisselbaar blijven en productieprocessen efficiënter verlopen.