Expertinschattingen

Expertinschattingen verwijzen naar schattingen of voorspellingen die zijn afgeleid uit de kennis en ervaring van domeinexperts. Ze worden gebruikt wanneer historische data beperkt zijn, wanneer de situatie complex of onzeker is, of wanneer gevestigde modellen ontbreken.

Methoden voor het verzamelen en verwerken van expertinschattingen zijn diverse. Een veelgebruikte techniek is de Delphi-methode, waarbij anonieme beoordelingen in meerdere rondes worden verzameld en met feedback wordt gewerkt totdat consensus of stabilisatie optreedt. Een expertpanel kan op individueel oordeel gebaseerd zijn, waarna de resultaten worden samengevat. Uitspraken kunnen als kwantitatieve randvoorwaarden of als waarschijnlijkheidsdistributies worden weergegeven.

Toepassingsgebieden omvatten aannames in projectplanning, kostenraming, risicobeoordeling, tijdsplanning, technische forecasting en beleidsanalyse. Ze vormen vaak een aanvulling op bestaande data‑gedreven modellen, vooral in situaties waarin onzekerheid hoog is of snelle beslissingen vereist zijn.

Voordelen van expertinschattingen zijn onder meer het benutten van tacit knowledge, flexibiliteit en het kunnen anticiperen op onbekende factoren. Ze blijven waardevol wanneer empirische data ontbreken of moeilijk te verkrijgen zijn. Nadelen zijn onder meer subjectiviteit en biases (zoals beschikbaarheidsheuristiek en overmoed), afhankelijkheid van de selectie van experts en gebrek aan transparantie in het aggregatieproces. Calibratie, trainingssessies, anonimiteit en meerdere rondes kunnen de kwaliteit verbeteren, evenals validatie met realisatiegegevens.

In de praktijk leveren expertinschattingen vaak een cruciale aanvulling op data-gedreven modellen en vormen ze een belangrijk onderdeel van risicobeoordeling en besluitvorming.