Examenvertrouwdheid

Examenvertrouwdheid is een begrip in het Nederlandse onderwijs en beschrijft de mate waarin studenten vertrouwd zijn met en vertrouwen hebben in de examens die zij afleggen. Het omvat zowel cognitieve aspecten, zoals begrip van format, beoordelingscriteria en inhoudsdekking, als affectieve aspecten, zoals de overtuiging dat het beoordelingsproces eerlijk verloopt.

Belangrijke dimensies zijn transparantie van het beoordelingsontwerp (formaat, onderwerpen, wegingen), afstemming op leerdoelen en curriculum, betrouwbaarheid en rechtvaardigheid van de beoordeling, en toegankelijkheid voor diverse studenten, inclusief eventuele aanpassingen. Ook oefenmateriaal, duidelijke instructies en expliciete beoordelingscriteria dragen bij aan examenvertrouwdheid.

Praktijkgericht kunnen instellingen examenvertrouwdheid bevorderen door een syllabus met leerdoelen, oefenopgaven en voorbeeldantwoorden te publiceren; duidelijke beoordelingscriteria en rubric beschikbaar te stellen; oefenexamens met tijdslimieten aan te bieden; gestandaardiseerde examinering te waarborgen; tijdige feedback te geven en redelijke ondersteuning bij angst of onzekerheid te bieden.

Metingen gebeuren via studentenenquêtes, focusgroepen en analyse van beoordelingsdata. Indicatoren zijn ervaren transparantie, perceptie van eerlijkheid en betrouwbaarheid, en veranderingen in prestaties en stress na interventies. Resultaten kunnen leiden tot iteratief verbeteren van het examenontwerp.

In de Nederlandse context verschijnt de term vooral in discussies over toetsing, validiteit en assessment literacy, en wordt zij ingezet om de relatie tussen examenervaring, leeropbrengsten en motivatie te begrijpen.