leeropbrengsten

Leeropbrengsten zijn concrete beschrijvingen van wat een student na afloop van een leeractiviteit, module of programma weet, begrijpt en kan doen. Ze geven richting aan wat onderwijs aanbiedt, hoe het wordt beoordeeld en hoe leerresultaten worden gemeten.

Traditioneel onderscheiden leeropbrengsten zich in drie domeinen: kennis en inzicht, vaardigheden en houdingen of competenties.

Bij het formuleren van leeropbrengsten wordt vaak gebruik gemaakt van werkwoorden die duidelijk meetbaar zijn. Men streeft naar SMART-doelen: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden, en men gebruikt activerende werkwoorden zoals analyseren, toepassen, ontwerpen, evalueren.

Leeropbrengsten vormen de kern van curriculumontwerp. Door het backward design of achterwaarts ontwerpen begin je met de gewenste opbrengsten en rond je onderwijsactiviteiten en toetsing af rondom die uitkomsten. In veel onderwijscontexten worden leeropbrengsten afgestemd op kerndoelen of eindtermen.

Toetsing en evaluatie zijn gebaseerd op leeropbrengsten. Formatieve evaluatie ondersteunt leren en feedback, terwijl summatieve evaluatie toetst of de beoogde uitkomsten zijn bereikt. Rubrics en beoordelingskaders helpen bij objectieve beoordeling.

Implementatie en gebruik: leeropbrengsten komen voor in basis- en voortgezet onderwijs, mbo en hbo/wo, en in professionele trainingen. Ze dienen ook als basis voor kwaliteitszorg, accreditatie en evaluatie van opleidingen.

Kritiek en uitdagingen: een te groot accent op meetbare uitkomsten kan de breedte van leren over het hoofd zien, en er is aandacht nodig voor context, inclusie en authenticiteit bij toetsing. Regelmatige herziening is daarom belangrijk.