Dieptezicht

Dieptezicht is het vermogen om de drie-dimensionale structuur en afstand van objecten waar te nemen. Het ontstaat uit een combinatie van binoculaire en monoculaire cues, aangevuld met motorische informatie van hoofd- en oogbewegingen. Deze combinatie stelt ons in staat om objecten te beoordelen op afstand, grootte en ruimtelijke relatie.

Binoculaire dieptewaarneming ontstaat doordat de ogen elk een lichtbeeld op het netvlies ontvangen dat iets van elkaar verschilt. De hersenen koppelen deze disparity tot een enkel stereo-beeld en berekenen zo diepte. Monoculaire cues zijn aanwijzingen die met één oog waarneembaar zijn, zoals perspectief, occlusie (wanneer een object voor een ander wordt gezien), textuurgradiënt, schaduw, relatieve grootte en lineaire perspectieven. Bewegen van het hoofd of de ogen levert bovendien informatie via beweging parallax, wat diepte verder verduidelijkt.

Dieptezicht ontwikkelt zich in de kindertijd. De basis van stereopsis ontstaat in de eerste jaren en verbetert met de rijping van visuele systemen, terwijl individuele precisie en verwerkingssnelheid kunnen variëren tussen personen.

Neurologisch zijn meerdere hersengebieden betrokken. De primaire visuele cortex levert ruwe visuele informatie, terwijl hogere gebieden zoals V3A, MT/V5 en parietale cortex beweging, vorm en ruimtelijke relaties integreren om diepte te interpreteren.

Aandoeningen die dieptezicht kunnen aantasten zijn onder meer strabisme, amblyopie, cataract en maculadegeneratie. Diagnostiek omvat stereotesten zoals willekeurige dot stereogrammen en Titmus- of Randot-testen.

Toepassingen van dieptezicht zijn cruciaal voor alledaagse hand-oog-coördinatie, autorijden, sport en navigatie in drie-dimensionale omgevingen. Vroege herkenning van binoculare afwijkingen kan de ontwikkeling en functionaliteit van dieptezicht aanzienlijk verbeteren.