Dialysemiddelen

Dialysemiddelen is de verzamelnaam voor middelen die tijdens dialyse worden gebruikt om bloed of peritoneale vloeistof te reinigen en zo de stofwisseling te herstellen. In de klinische praktijk onderscheidt men twee hoofdtypen dialyse: hemodialyse en peritoneale dialyse.

Bij hemodialyse is het dialysaat een steriele vloeistof die meestal bicarbonaat bevat en specifieke concentraties elektrolyten (natrium, kalium, calcium, magnesium, chloride) en een buffer. Het dialysaat stroomt langs een semipermeabel membraan waarlangs afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed naar de dialysaat migreren. De dialysator, ook wel kunstnier genoemd, fungeert als filtratie-eenheid. Soms is anticoagulatie nodig om stolselvorming te voorkomen, bijvoorbeeld met heparine.

Bij peritoneale dialyse wordt dialysaat in de buikholte geïnjecteerd via een katheter. Door osmotische werking en diffusie wordt water en afval uit het bloed via het peritoneale membraan verwijderd. Dialysemiddelen voor PD bestaan uit dialysaatvloeistoffen die glucose of andere osmotisch actieve stoffen bevatten, plus elektrolyten en meestal een buffer zoals bicarbonaat of lactaat.

Kwaliteit en veiligheid: dialysemiddelen worden onderworpen aan strikte kwaliteitscontrole. De vloeistoffen moeten steriel en endotoxine-arm zijn; water dat voor dialyse wordt gebruikt moet aan hoge kwaliteitsnormen voldoen. Een onjuiste samenstelling kan leiden tot elektrolytenstoornissen, vochtretentie of reacties.

Toepassing en opslag: middelen worden geleverd als kant-en-klare vloeistoffen of als geconcentreerde oplossingen die in gecontroleerde instellingen worden verdund. Hygiëne, correcte toediening en veilige verwijdering van afval zijn essentieel.