Diagenetisch

Diagenetisch verwijst naar diagenese, de verzamelnaam voor de fysische, chemische en biologische veranderingen die sedimenten na afzetting ondergaan, tijdens lithificatie en onder omstandigheden die lager liggen dan die van metamorfose. Diagenetische processen bepalen de porositeit, samenstelling en structuur van het uiteindelijke sedimentaire gesteente.

Belangrijkste mechanismen zijn fysieke veranderingen zoals compactie en dewatering, waardoor porositeit afneemt, en chemische veranderingen zoals cementatie (bijv. calciet- of kwartscement), oplossing en neomineralisatie, vervanging en recrystallisatie van mineralen. Biologische activiteit kan ook een rol spelen via microbieel chemie en organische processen, die de chemische omgeving beïnvloeden.

Diagenese vindt meestal plaats in ondiepe tot matig diepe sedimentaire lagen, bij lage tot matige temperaturen en drukken. De veranderingen verlopen gedurende lange tijdschalen en blijven actief totdat hogere temperaturen en drukken metamorfose op gang brengen. De exacte grens varieert per basin en sedimenttype.

Het resultaat van diagenese is vaak verandering in porositeit en doorlaatbaarheid, vorming van diagenetische cementen en mineralogische transformatie. Veel voorkomende kenmerken zijn cementatie door calciet of silica, oplossingsvorming, stylolietvorming en in kalksteen aangetroffen dolomitisatie. Deze kenmerken zijn cruciaal voor de interpretatie van de diagenetische geschiedenis van sedimentaire basissen en hebben grote invloed op hydrogeologie en olie- en gasreservoirs.

Samengevat brengen diagenetische processen sedimenten van afzetting naar stabiele sedimentaire gesteenten door geochemische en fysische veranderingen die de textuur en de geochemische eigenschappen bepalen.