CD4cellen

CD4cellen, ook wel CD4+ T-cellen genoemd, zijn een subset van T-lymfocyten die het CD4-eiwit op hun oppervlak tot uitdrukking brengen. Ze spelen een centrale rol in de adaptieve immuunrespons en herkennen antigenen die zijn gepresenteerd door MHC klasse II-moleculen op de oppervlakte van antigen-presenterende cellen zoals dendritische cellen, macrofagen en B-cellen.

Ontwikkeling en activatie: CD4+ T-cellen ontstaan in de thymus en bestaan in naïeve en geheugenpopulaties. Na blootstelling aan een antigeen en onder invloed van costimulatie en cytokines differentiëren naïeve CD4+-cellen in verschillende helperstadia, waaronder Th1, Th2, Th17, Treg en Tfh, elk met kenmerkende cytokineprofielen en functies.

Functie: CD4+ cellen helpen B-cellen bij antibodyproductie en isotype-switching, activeren macrofagen en ondersteunen cytotoxische T-cellen. Ze scheiden cytokines uit die de aard van de immuunrespons bepalen en zo de samenwerking tussen verschillende typen immuuncellen sturen.

Klinische relevantie: het aantal CD4-cellen dient als maat voor de werking van het immuunsysteem, met name bij HIV-infectie, waarbij CD4-celgetallen afnemen naarmate de ziekte vordert. Een CD4+-teller onder 200 cellen per microliter wordt vaak geassocieerd met AIDS in afwezigheid van andere oorzaken. Antiretrovirale therapie kan leiden tot herstel van CD4-cellen.

Subtypen: Th1-cellen produceren cytokines zoals IFN-γ en stimuleren macrofagen; Th2-cellen produceren IL-4, IL-5 en IL-13 en ondersteunen B-cellen; Th17-cellen produceren IL-17 en IL-22; Treg-cellen onderdrukken immuunreacties via FoxP3, IL-10 en TGF-β; Tfh-cellen leveren hulp aan B-cellen in germinale centra via IL-21.