Bloedgasanalyse

Bloedgasanalyse is een klinische test die het zuur-base evenwicht en de zuurstof- en kooldioxideverspreiding in het bloed meet. De analyse wordt meestal uitgevoerd op arterieel bloed (arterieel bloedgas, ABG) om de ademhaling en het metabolische proces te evalueren, maar een bloedgas kan ook uit veneus bloed (VBG) worden verkregen in sommige klinische situaties. De resultaten helpen bij het beoordelen van ademhalingsproblemen, stofwisselingsstoringen en de effectiviteit van ventilatie en zuurstoftoediening.

Tijdens de meting worden meerdere parameters vastgesteld, waaronder pH, PaO2 (druk van zuurstof in arterieel bloed), PaCO2 (druk van kooldioxide), HCO3- (bicarbonaat) en de base excess. Ook de zuurstofverzadiging (O2-saturatie) en vaak lactaatniveau worden gerapporteerd. De pH geeft de algehele zuurgraad aan, PaCO2 geeft de ademhalingscomponent weer en HCO3- de metabole component. Een temperatuurcorrectie kan van invloed zijn op de interpretatie en meting.

De uitvoering gebeurt door een arteriële punctie, meestal in een grote slagader zoals de halsslagader of de pols, soms met een heparinebevattige injectiespuit. De bloedstroom dient snel te worden geanalyseerd en luchtafvoer moet worden voorkomen om foutieve waarden te voorkomen. Pre-analytische factoren zoals vertraging, luchtbellen en temperatuurverschillen kunnen de resultaten beïnvloeden.

Interpretatie richt zich op de diagnose van acidose of alkalose en op de aard daarvan. Een primair respiratoir probleem wijzigt PaCO2, terwijl een primair metabool probleem vooral HCO3- en base excess beïnvloedt. Compensatie en eventuele gelijktijdige (mixed) stoornissen worden beoordeeld, samen met de klinische context en eventueel zuur-base berekeningen. Bloedgasanalyse ondersteunt hiermee beslissingen over ventilatie, zuurstoftoediening en intensieve zorg.