Begrotingsuitgaven

Begrotingsuitgaven zijn de uitgaven die een overheid opneemt in haar begroting en die voor een bepaald begrotingsjaar of voor een meerjarig kader zijn vastgesteld. Ze vormen de uitgavenkant van de overheidsfinanciën en worden doorgaans in samenhang met de inkomsten en de begrotingsdoelstellingen geplaatst.

De uitgaven worden in verschillende categorieën onderverdeeld, waaronder lopende uitgaven (of operationele uitgaven), investeringsuitgaven (kapitaalinvesteringen), subsidies en transfers aan andere overheden of instellingen, en lasten voor de rente en aflossingen van leningen. Daarnaast kunnen reserves en speciale uitgaven deel uitmaken van de begroting. De verdeling weerspiegelt beleidsprioriteiten en de concrete programma’s die met publiek geld worden gefinancierd.

Het begrotingsproces omvat de voorbereiding door de uitvoerende macht, goedkeuring door de wetgevende macht en uitvoering door ministeries en publieke instellingen. Vorderingen uit de begroting zijn juridisch bindend en mogen alleen worden aangewend volgens de vastgestelde begrotingskaders. Door het jaar heen kunnen begrotingswijzigingen optreden, bijvoorbeeld via een suppletoire begroting of begrotingswijziging, als cijfers of prioriteiten wijzigen.

Bewegingsruimte en controle: begrotingsuitgaven worden gecontroleerd op rechtmatigheid en doelmatigheid. Financiële administratie, intern toezicht en externe audit dragen zorg voor verantwoording en verslaglegging aan parlement en de samenleving. De omvang en samenstelling van begrotingsuitgaven beïnvloeden de levering van publieke diensten zoals zorg, onderwijs en infrastructuur en dragen bij aan macro-economische stabiliteit en herverdeling. Variaties tussen landen bestaan in structuur en uitvoering, afhankelijk van begrotingsprincipe, meerjarige kaders en bewakingsmechanismen.