zelfacceptatie

Zelfacceptatie is het proces waarbij iemand zichzelf accepteert zoals hij of zij is, met zowel sterke als zwakke kanten, fouten en tekortkomingen. Het houdt in dat men minder afhankelijk is van extern beoordelingswaarde en minder lijdt onder extreme zelfkritiek. Zelfacceptatie gaat uit van realistische zelfwaardering en de erkenning dat men mens is, met ruimte voor groei en verandering.

Het begrip verschilt van zelfvertrouwen en een rotsvast positief zelfbeeld. Zelfvertrouwen richt zich op competenties en aangetoonde vaardigheden, terwijl zelfacceptatie gaat om de basiswaarde van het mens-zijn los van prestaties. Opvoeding, trauma, discriminatie en maatschappelijke normen kunnen zelfacceptatie bemoeilijken. De omgeving en cultuur bepalen vaak hoe men zichzelf ziet en welke normen men aan zichzelf oplegt.

Methoden om zelfacceptatie te bevorderen richten zich op minder zelfkritiek en meer mildheid voor zichzelf. Voorbeelden zijn mindfulness en zelfcompassie, waarbij fouten en tekortkomingen met zachtheid worden benaderd. Cognitieve gedragstechnieken en acceptance and commitment therapy helpen bij het herkennen en herformuleren van perfectionistische denkpatronen. Praktische stappen zijn onder meer het identificeren van kritische stemmen, journaling, het stellen van realistische doelen, grenzen aangeven en het zoeken van steun bij vrienden, familie of professionals.

Voordelen van zelfacceptatie omvatten minder angst en depressie, grotere veerkracht, betere relaties en meer authenticiteit in handelen. Het is geen passieve acceptatie van schadelijke situaties, maar een erkenning van grenzen en welzijn, waardoor groei en zelfverbetering mogelijk blijven.