zeggend

Zeggend is de tegenwoordige deelwoordsvorm van het Nederlandse werkwoord zeggen. Het vertegenwoordigt een participiale constructie die wordt gebruikt om aan te geven wat iemand zegt of om een gelijktijdige handeling te beschrijven. In teksten functioneert het vaak als een adverbiale of intralineaire aanduiding, bijvoorbeeld in zinnen die een handeling combineren met wat er gezegd wordt.

Etymologisch is zeggend afgeleid van zeggen met het achtervoegsel -end, waardoor het deelwoord een niet- finite vorm wordt die met een bijzin of hoofdzin verbonden kan worden. Het is een formele of literaire bouw en komt in dagelijkse spreektaal minder frequent voor; in literaire teksten, verslaggeving en zakelijke proza kan zeggend een beschrijvende toon versterken.

Het gebruik van zeggend maakt het mogelijk om direct gevolg te geven aan wat iemand meldt, zonder een volledige afhankelijke clausule te formuleren. Voorbeelden: Ze knikte, zeggend dat ze akkoord ging. De getuige sprak rustig, zeggend dat hij niets had gezien. Soms kan het ook samengaan met langere uitspraken, bijvoorbeeld: De woordvoerder sprak duidelijk, zeggend dat er geen reden tot zorg was.

Spelling en grammatica: zeggend is de tegenwoordige deelwoordsvorm en in dergelijke constructies blijft het meestal onveranderd ongeacht het onderwerp. Het functioneert als een niet-finite vorm die bij de hoofdzin blijft aansluiten zonder eigen vervoegde werkwoord.

Zie ook: zeggen, deelwoord, participiale constructie.