wordvorm

Een woordvorm is de concrete, morfologisch gerealiseerde vorm van een woord zoals die in een zin voorkomt. Het gaat om de feitelijke gespelde of uitgesproken vorm die ontstaat door het combineren van een basisvorm (lemma) met grammaticale functies zoals tijd, getal, geslacht, naamval, modus of aspect. Een woordvorm is altijd een variatie van hetzelfde lexicale item.

Het lemma is de onverborgen, neutrale vorm van het woord zoals die in een woordenboek staat. Een lemma kan meerdere woordvormen hebben, die samen het inflection paradiigma van het woord vormen. Het onderscheid tussen lemma en woordvorm is cruciaal in lexicon- en grammaticaliseringstudies, evenals in toepassingen als morfologische analyse en lemmatization.

Voor het werkwoord lopen: infinitief "lopen", tegenwoordige tijd derde persoon enkelvoud "loopt", verleden tijd "liep", participium "gelopen". Voor het zelfstandig naamwoord boek: enkelvoud "boek", meervoud "boeken". Deze voorbeelden illustreren hoe één lemma verschillende woordvormen kan aannemen afhankelijk van grammaticale context.

In de taalwetenschap en natuurlijke taalverwerking wordt onderscheid gemaakt tussen woordvormen en lemmas. Woordvormen fungeren als tokens in teksten; lemmatization probeert woordvormen terug te brengen tot hun lemmas. Sommige lexica registreren alle woordvormen apart in plaats van alleen de lemma.

De relevantie van woordvormen varieert per taal. In sterk geïnflekte talen zijn er veel woordvormen per lemma, terwijl in minder geïnflekte of analytische talen het aantal vormen beperkter blijft. Het begrip woordvorm is fundamenteel voor grammaticale analyse, spellingcontrole, stemming of lemmatiseringsalgoritmen en lexiconontwerp.