werkontwerp

Werkontwerp is het proces waarbij taken, verantwoordelijkheden en middelen binnen een organisatie zo worden georganiseerd dat werkzaamheden doelmatig, veilig en bevredigend kunnen worden uitgevoerd. Het doel is de efficiëntie en kwaliteit te vergroten, terwijl tegelijkertijd rekening wordt gehouden met de gezondheid, veiligheid en motivatie van medewerkers.

De ontwerpkeuzes richten zich op wat er moet gebeuren (inhoud van het werk), hoe het werk is georganiseerd en wie het uitvoert. Belangrijke dimensies zijn variatie in vaardigheden, taakidentiteit, taakbetekenis, autonomie en feedback. Deze kernonderdelen vormen samen een vraaggestuurde structuur die de intrinsieke motivatie en prestaties beïnvloedt, volgens het Job Characteristics Model.

Methoden en benaderingen van werkontwerp omvatten onder meer functieroulatie (job rotation), functieverruiming (job enlargement) en taakom vergroting (taakverrijking). Daarnaast wordt vaak gebruikgemaakt van sociotechnische systemen, die de afstemming tussen technologische systemen en de sociale organisatie benadrukken, en van ergonomische en participatieve ontwerpprincipes.

Het werkontwerp is breed toepasbaar in sectoren zoals productie, logistiek, zorg, dienstverlening en kantoorwerk. Het omvat ook aspecten als veiligheid, kwaliteitsborging en arbeidsvreugde, en houdt rekening met veranderende eisen zoals automatisering en flexibilisering van arbeid.

Uitkomsten hangen af van de kwaliteit van het ontwerp: goed werkontwerp kan intrinsieke motivatie, werktevredenheid en prestaties vergroten, en verzuim en onveiligheid verminderen; slecht ontwerp kan daarentegen leiden tot overbelasting, stress en lagere arbeidstevredenheid.