werklasten

Werklasten is een begrip uit arbeids- en organisatiepsychologie en ergonomie dat verwijst naar de hoeveelheid, complexiteit en tijdsdruk van het werk dat een werknemer moet verrichten, evenals de middelen die beschikbaar zijn om dat werk te volbrengen. Het begrip beschrijft hoe arbeidsinspanningen samenhangen met prestatie, welzijn en veiligheid.

De term omvat verschillende dimensies. Kwantitatieve werkbelasting verwijst naar het volume van werk en het aantal taken. Cognitieve belasting heeft betrekking op mentale inspanning, planning en beslissingslast. Fysieke belasting betreft de fysieke lasten zoals tillen, repetitieve bewegingen en langdurig staan. Tijdsdruk en interruptions verhogen de werklast doordat het tempo en de continuïteit van werk worden beïnvloed. Ook factoren als onzekerheid, complexiteit, autonomie en sociale ondersteuning spelen een rol in de ervaren werklast.

Metingen variëren van subjectieve tot objectieve benaderingen. Subjectieve instrumenten omvatten vragenlijsten en schaalinterpretaties (bijvoorbeeld NASA-TLX of specifieke arbeidsbelastingvragen). Objectieve maatstaven kunnen bestaan uit doelbewuste prestaties, het aantal taken per tijdseenheid, pauzes en overuren, en de frequentie van onderbrekingen. In de literatuur komen ook modellen zoals het Job Demands-Resources-model voorbij, waarmee de relatie tussen werklast, hulpbronnen en welzijn wordt onderzocht.

Toepassingen van het begrip liggen op het gebied van arbeidsomstandigheden, human resources en organisatieontwerp. Het helpt bij het ontwerpen van taken en roosters, het toewijzen van middelen, automatisering, en het voorkomen van overbelasting en Burn-out. Een verhoogde werklast kan leiden tot verminderde productiviteit, meer fouten en gezondheidsproblemen, waardoor monitoring en tijdige interventie belangrijk zijn.

Zie ook: werkdruk, workload, ergonomie, arbeidsomstandigheden, organisatiepsychologie.