waterpassen

Waterpassen is een verzamelnaam voor instrumenten die helpen bij het bepalen en overbrengen van een horizontale of verticale referentie. In de bouw en het timmerwerk worden waterpassen gebruikt om oppervlakken, lijsten en vlakken zorgvuldig uit te lijnen, zodat constructies uiteindelijk recht en waterpas komen te liggen.

De meest voorkomende vorm is de waterpas, een lang instrument met een of meerdere glazen buisjes gevuld met een vloeistof en een luchtbel. De bel beweegt afhankelijk van de stand van het instrument; wanneer de bel tussen twee markeringen staat, is het oppervlak horizontaal. Moderne waterpassen zijn vaak voorzien van kwaliteitsvullingen, meerdere vaten of digitale opties, maar het basisprincipe blijft hetzelfde: meten aan de hand van een vloeistofkolom met een bubbel.

Naast het klassieke waterpassen bestaan er ook waternivelleringen die gebruik maken van het principe van verbonden vaten. Bij een waterniveau worden twee open leidingen met elkaar verbonden; het water zoekt op beide plaatsen hetzelfde niveau, waardoor men een referentiepunt op een bepaalde afstand kan overbrengen. Dit wordt vaak benut bij het slaan van lijnen over langere afstanden of bij terreinmetingen.

Onderhoud en gebruiksadviezen zijn onder meer: kalibreren waar nodig, voorzichtig hanteren om breuk van glazen buisjes te voorkomen, en de vloeistof en het rubberen afdichtingsmateriaal schoon en droog houden. Waterpassen blijven onmisbaar in ambacht en bouw voor snelle, betrouwbare horizontale en verticale afstelling.