waarschuwingsniveaus

Waarschuwingsniveaus is een systeem dat door overheden en veiligheidsdiensten wordt toegepast om de ernst en de verwachte impact van een dreiging te communiceren. Het doel is de bevolking en organisaties tijdig te informeren, zodat zij passende maatregelen kunnen nemen en hulpdiensten effectief kunnen inzetten.

Het systeem kent meestal een reeks niveaus die in ernst toenemen. In de praktijk worden deze niveaus vaak aangeduid met kleurcodes of cijfers. Een hoger niveau duidt op een grotere kans op en/of ernst van de bedreiging en roept vaak strengere acties op, zoals voorbereidende stappen, meldingsplichten of het gedeeltelijk instellen van noodmaatregelen.

Voorbeelden daarvan zijn de weerwaarschuwingscodes in Nederland: het KNMI hanteert code geel, code oranje en code rood voor weersverwachtingen met toenemende ernst. Code geel betekent mogelijk hinderlijk weer waarvoor mensen worden geadviseerd alert te blijven; code oranje duidt op gevaarlijk weer en vereist mogelijk extra waakzaamheid en voorzorgsmaatregelen; code rood geeft extreme weersomstandigheden aan die directe en ingrijpende maatregelen kunnen vereisen.

Naast weerswaarschuwingen worden waarschuwingsniveaus ook gebruikt bij overstromingen, brand, terrorisme en gezondheidsrisico's, en bij grote publieke evenementen. Verschillende sectoren gebruiken verschillende definities en toepasbare acties.

Organisaties die waarschuwen publiceren vaak adviesteksten via officiële kanalen, media en apps; inwoners worden geadviseerd het officiële advies op te volgen, vooral bij hogere niveaus. Een waarschuwing is geen garantie en kan wijzigen naarmate de situatie verandert.