vooruitgezet

Vooruitgezet is het voltooid deelwoord van het Nederlandse werkwoord vooruitzetten. Het verwijst doorgaans naar het verplaatsen van een tijdstip of gebeurtenis in de tijd naar een later moment. De meest gebruikelijke toepassing is het vooruitzetten van de klok bij een overgang naar zomertijd. Daarnaast kan ook een termijn of planning worden vooruitgezet, wat betekent dat deze naar een latere datum of tijdstip wordt verplaatst.

Het begrip heeft vooral betrekking op tijdsverplaatsing. Bij klokwerk en agenda’s gaat het meestal om een verschuiving richting later: bijvoorbeeld de klok één uur vooruitzetten bij zomer- of wintertijd, of het uitstellen van een afspraak naar een later moment in de dag of week. Het woord wordt ook in planmatige context gebruikt, bijvoorbeeld wanneer een deadline of projectplanning wordt aangepast naar een latere datum.

Grammaticaal gezien is vooruitzetten een separabel werkwoord. In de tegenwoordige tijd staat de prefix meestal voorop (we zetten vooruit). In de voltooide tijd verschijnt de prefix aan het eind (we hebben de klok vooruitgezet). Als voorbeeld: “Tijdens de zomer is de klok één uur vooruitgezet.” “We hebben de deadline vooruitgezet.”

Synoniemen en verwante begrippen zijn afhankelijk van de context; verplaatsen in de tijd is in veel gevallen het algemene idee, terwijl specifieke termen als “verzetten” of “uitstellen” nuances kunnen geven over of iets later of eerder plaatsvindt.