vergruisd

Vergruisd is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord (het voltooid deelwoord van vergruizen) dat betekent dat materiaal in kleine fragmenten is gebroken of fijngemalen. Het wordt gebruikt om de toestand van het materiaal te beschrijven na een mechanische grootte-reductie. Afhankelijk van de context spreekt men van grof vergruisd of fijn vergruisd.

Etymologie en gebruik: vergruizen bestaat uit het voorvoegsel ver- en het werkwoord gruizen (grofweg 'verkleinen' of 'fijnmaken'). Vergruisd is vooral technische taal en komt voor in geologie, mijnbouw, constructie en recycling. Het benadrukt dat de oorspronkelijke structuur is veranderd door mechanische bewerking; meestal gaat het om fragmenten in plaats van een poeder. De gewenste korrelgrootte wordt soms specifieker beschreven met termen als grof vergruisd of fijn vergruisd.

Toepassingen: vergruisd gesteente wordt in de bouw gebruikt als aggregaat of funderingsmateriaal, en vergruisd puin of stenen vindt toepassing als vul- of basismateriaal. In recycling wordt vergruisd materiaal gemaakt van bijvoorbeeld beton of baksteen. Het proces vereist doorgaans brekers of maalapparatuur, zoals kaakbrekers of impactbrekers, gevolgd door classificatie om de gewenste korrelgrootte te bereiken. Het begrip onderscheidt zich van vermalen of fijngemalen, wat meestal tot poeder leidt.