validiteitsverschillen

Validiteitsverschillen verwijzen naar variatie in de validiteit van een meetinstrument over verschillende groepen, contexten of tijdstippen. Validiteit is de mate waarin een instrument meet wat het beoogt te meten. Wanneer validiteit verschilt, kunnen conclusies die op basis van scores worden getrokken voor sommige groepen onnauwkeurig of misleidend zijn.

Veelvoorkomende vormen zijn constructvaliditeit (het bewijs dat de score het beoogde construct weergeeft in verschillende populaties), criteriumvaliditeit (de relatie tussen de testscore en een extern criterium kan variëren) en inhoudsvaliditeit (de inhoud heeft in diverse contexten dezelfde betekenis en relevantie). Daarnaast speelt measurement invariance een cruciale rol: om vergelijkingen tussen groepen te kunnen maken, moet het instrument hetzelfde construct meten op hetzelfde schaalniveau. Ook differential item functioning (DIF) signaleert dat items anders worden geïnterpreteerd door verschillende respondenten.

Oorzaken van validiteitsverschillen zijn onder meer taal- en cultuurverschillen, vertaalproblemen, verschillen in interpretatie van items, response-stijlen, diversiteit in onderwijsniveau en variaties in context of tijd.

Methoden om validiteitsverschillen te onderzoeken omvatten multi-group confirmatory factor analysis om invariantie te toetsen (configural, metric, scalar) en DIF-analyse op itemniveau. Daarnaast is validiteitsgeneralisatie mogelijk door meta-analyses van validiteitsbewijzen across studies, evenals cross-validatie met onafhankelijke samples. Rapportage van subgroup-specifieke validiteitsbevindingen en prudent gebruik van instrumenten zijn aanbevolen.

Gevolgen voor beleid en praktijk zijn onder meer risico op bias bij beslissingen en ongelijke behandeling. Aanpak omvat culturele aanpassing en revalidatie van instrumenten, transparante rapportage van groepspecifieke validiteit en voorzichtigheid bij het generaliseren van resultaten.