onnauwkeurig

Onnauwkeurig is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat iets niet nauwkeurig is. Het kan betrekking hebben op uitspraken, beschrijvingen, processen of metingen die onvoldoende dichtbij een waarheid of standaard liggen. In het dagelijks taalgebruik wordt onnauwkeurig vaak vertaald als "niet precies" of "niet betrouwbaar".

In technische contexten maakt men doorgaans een onderscheid tussen nauwkeurigheid en precisie. Nauwkeurigheid (accuraatheid) verwijst naar hoe dichtbij een meting of uitslag bij de werkelijke waarde ligt; precisie (repeatability) verwijst naar de mate van herhaalbare metingen en de spreiding daarvan. Een instrument kan hoog in precisie zijn maar laag in accuraatheid, of andersom. Een meting kan dus onnauwkeurig zijn omdat ze systematisch afwijkt van de echte waarde, of onnauwkeurig omdat de metingen telkens verschillend uitvallen.

Oorzaken van onnauwkeurigheid zijn onder meer instrumentele beperkingen, verkeerde kalibratie, menselijke fouten en ongunstige meetomstandigheden. In de statistiek en analyse wordt vaak onderscheid gemaakt tussen bias (systematische fout) en toevallige fout. Het begrip onnauwkeurig komt veel voor in wetenschap, techniek en journalistiek, waar nauwkeurigheid en betrouwbaarheid cruciaal zijn.

Voorbeelden dienen ter illustratie: een thermometer die consequent 0,5 graad te hoog aangeeft is onnauwkeurig wat betreft accuraatheid, maar kan wel redelijk consistent zijn (hoog in precisie). Een meetinstrument met onleesbare markeringen kan eveneens onnauwkeurig zijn doordat lezingen per waarnemer kunnen variëren.

Zie ook: nauwkeurigheid, accuraatheid, precisie, meetfout.