uitleggingen

Uitleggingen is het meervoud van uitlegging en verwijst naar de handelingen en producten van het uitleggen: verklaringen, commentaren en interpretaties die aan een onderwerp worden gegeven. Het begrip wordt breed toegepast en kan zowel praktische als intellectuele kanten hebben. In het dagelijkse taalgebruik verwijst een uitlegging vaak naar een heldere toelichting van een concept of proces, terwijl een uitlegging in een meer analytische zin ook een interpretatie van een tekst, wet of theorie kan betekenen.

Het woord is afgeleid van uitlegging, met wortels in uit- en leggen. Het drukt het idee uit van iets duidelijk maken door het op een systematische of grondige manier uit te leggen. In verschillende disciplines kan uitlegging een verschillende nadruk hebben: een technische uitleg licht in op werking en stappen, terwijl een uitlegging bij een tekst of wet juist richting geeft aan interpretatie en toepassing.

Toepassingsgebieden zijn onder meer onderwijs, wetenschap, literatuur, recht en religie. In het onderwijs dient een uitlegging vaak om een concept inzichtelijk te maken; in de wetenschap kan zij verklaringen bieden voor verschijnselen; in literatuur en theologie spreekt men vaak van uitleggingen of exegesen, die teksten interpreteren en toelichten. In het recht verwijst uitlegging naar de interpretatie van wetten en regels om hun betekenis en toepassing vast te stellen.

Synoniemen en verwante begrippen zijn uitleg, interpretatie, commentaar en exegese. Het onderscheid tussen uitleg als praktische verduidelijking en uitlegging als diepgaande interpretatie kan per context variëren, maar beide tonen aan hoe kennis en teksten begrijpelijk worden gemaakt voor een (breder) publiek.