uitlegging

Uitlegging is het proces van het verduidelijken van een onderwerp door middel van toelichting, argumentatie en voorbeelden. Het kan verwijzen naar de handeling van uitleg geven en naar het uiteindelijke verslag waarin de redenering wordt gepresenteerd. Een uitlegging kan betrekking hebben op concepten, gebeurtenissen, processen of fenomenen en kan mondeling of schriftelijk worden gegeven.

Etymologie en betekenis: het woord is afgeleid van het werkwoord uitleggen, uit "uit" (naar buiten brengen, duidelijk maken) en "leggen" (formuleren, expliceren). De term heeft in vergelijking met "uitleg" vaak een formelere connotatie en wordt vooral gebruikt in academische, officiële of literaire teksten.

Toepassingsgebieden: in het onderwijs wordt een uitlegging gebruikt om een begrip stap voor stap over te brengen. In de wetenschap en filosofie gaat het om verantwoorde redeneringen die conclusies ondersteunen. In de rechtspraak kan "uitlegging" slaan op de interpretatie van wetten, contracten of teksten door een rechter of jurist.

Verwante begrippen: synoniemen zijn uitleg, toelichting en verklaring; interpretatie verwijst naar de betekenisgeving aan data of teksten. Een uitleg is vaak uitgebreider en systematischer dan een korte verklaring; een toelichting kan aanvullend zijn met voorbeelden.

Kenmerken van een goede uitlegging zijn onder meer een heldere doelstelling, logische opbouw, onderbouwing met voorbeelden of bewijsmateriaal, en duidelijke redeneringen. In schriftelijke vormen versterkt citaten en verwijzingen de betrouwbaarheid.