uitgestoken

Uitgestoken is een Nederlands woord dat dient als bijvoeglijk naamwoord en als voltooid deelwoord van het werkwoord uitsteken. De kernbetekenis is dat iets naar buiten steekt of uitstekt boven de omgeving. Het kan zowel letterlijk als figuurlijk worden gebruikt.

Fysieke betekenis: bij iets wat daadwerkelijk naar buiten uitsteekt, spreekt men van een uitgestoken deel. Voorbeelden zijn een uitgestoken neus, uitgestoken tanden of uitgestoken armen (iemand die zijn armen naar voren strekt). Ook een hand die wordt aangeboden kan als een uitgestoken hand worden beschreven.

Figuurlijke betekenis: in figuurlijke zin kan uitgestoken verwijzen naar iets dat opvallend of kenmerkend is, bijvoorbeeld een uitgestoken reputatie of een uitgestoken houding. Daarnaast wordt de uitdrukking vaak gebruikt in de combinatie met hulpverlenende gebaren, zoals het bieden van een uitgestoken hand.

Etymologie en grammatica: het woord is opgebouwd uit uit- (een prefix met de betekenis naar buiten) en steken (steken, naar buiten brengen of tonen). Het is het voltooid deelwoord van uitsteken en wordt zowel attributief als predicatief gebruikt, bijvoorbeeld in zinnen als 'een uitgestoken hand' of 'hij hield zijn armen uitgestoken'.

Zie ook: uitsteken, uitsteeksel. In literatuur en descriptieve taal komt uitgestoken regelmatig voor als nauwkeurige beschrijving van vorm of gebaar.