trainingsprikkel

Een trainingsprikkel is de externe belasting die tijdens een training op het lichaam wordt uitgeoefend met als doel adaptie te stimuleren. Het omvat mechanische belasting zoals gewicht en weerstand, cardiovasculaire en metabole stress zoals duur en intensiteit, en motorische/technische belasting zoals snelheid en coördinatie. De combinatie van deze belasting en het herstel bepaalt welke aanpassingen het lichaam maakt.

Belangrijke kenmerken van een trainingsprikkel zijn onder meer intensiteit (hoe zwaar), volume (totaal werk), duur, frequentie (hoe vaak per week) en modaliteit (krachttraining, uithoudingsvermogen, techniek). De termijn «prikkel» refereert aan de concrete belasting die een trainingssessie oplevert, vaak samengevat als de trainingsdosering of trainingsbelasting.

Het doel is progressive overload: de prikkel moet over tijd toenemen om spierkracht, conditie of andere capaciteiten te laten toenemen. Te grote prikkel kan leiden tot overbelasting, blessures of overtraining, terwijl te weinig prikkel weinig tot geen verbetering oplevert. Daarom is periodisering en variatie in prikkels belangrijk om continue vooruitgang mogelijk te maken.

Toepassing verloopt via het ontwerp van trainingsprikkels met aandacht voor de trainingsstatus, herstelvermogen en doelstellingen. Monitoring van prestaties, herstel en signalen zoals spierpijn of slaapkwaliteit ondersteunt aanpassingen. Voorbeelden van trainingsprikkels zijn zware krachttraining met hoge intensiteit, intervaltraining, tempo- of duurtraining en plyometrie, afhankelijk van de gewenste adaptatie en het niveau van de sporter.