toenemingsgebonden

Toenemingsgebonden is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat een verschijnsel afhankelijk is van groei of toename. Het is samengesteld uit het zelfstandig naamwoord opzichte van groei (toeneming) en het bijvoeglijk-woord gebonden (afhankelijk, verbonden). In wetenschappelijke teksten wordt het vaak vertaald als growth-dependent of growth-bound.

Toenemingsgebonden wordt gebruikt om kenmerken of processen te beschrijven die variëren met de groeistatus van een organisme, celcultuur of systeem. Daarmee gaat de term vaak samen met factoren zoals groeisnelheid, groeifase (bijv. logaritmische groei versus stationaire fase) en populatiegrootte. Door deze afhankelijkheid expliciet te maken, helpt het begrip te plaatsen waar variatie in resultaten vandaan komt.

In de biologie en geneeskunde wordt toenemingsgebonden bijvoorbeeld toegepast bij enzymatische activiteit, metabolische fluxen, cel- of microbieel groei, en bij de effectiviteit of toxiciteit van behandelingen die sterker zijn tijdens snelle groei. Ook in farmacologie en virologie kan een respons of virale replicatie toenemingsgebonden zijn, wat betekent dat uitkomsten veranderen naargelang de groeistatus van de cellen of organismen waarin wordt proefgenomen.

Hoewel de term duidelijk maakt dat groei een bepalende factor is, vereist het gebruik vaak nadere specificatie van welke groeimeetwaarde bepaalt de afhankelijkheid (bijv. groeisnelheid, celconcentratie, groeifase). Zo blijft de omschrijving nauwkeurig en reproduceerbaar in wetenschappelijke context.

Zie ook: groei-afhankelijk, groeigevoelig, groeifactor.