symptoombehandeling

Symptoombehandeling is een medisch-proactieve benadering gericht op verlichting van symptomen en verbetering van de kwaliteit van leven bij mensen met acute of chronische aandoeningen. Het sluit aan bij palliatie-gerichte zorg en kan zowel curatieve als palliatieve fasen omvatten. Het doel is klachtenreductie en optimale functionering, aangepast aan de waarden en voorkeuren van de patiënt.

De aanpak begint met een systematische beoordeling van symptomen, bij voorkeur met patiëntgerapporteerde uitkomsten en regelmatige evaluatie. Een multidisciplinair team van artsen, verpleegkundigen, paramedici en, indien nodig, geestelijke verzorging en maatschappelijk werk, begeleidt de zorg en stemt deze af op de doelen van de patiënt en diens naasten.

Behandelingsopties zijn zowel farmacologisch als niet-farmacologisch en vereisen vaak een combinatie. Knelpunten zijn pijn, kortademigheid, misselijkheid, vermoeidheid, obstipatie en delirium. Pijn kan volgens een laddersysteem worden behandeld met niet-opioïden, adjuvans en indien nodig opioïden, aangepast aan effect en bijwerkingen. Kortademigheid kan worden aangepakt met ademhalingsoefeningen, vochtbalans en bronchodilatoren; bij ernstige klachten kunnen ook opioïden helpen. Misselijkheid en eetstoornissen worden behandeld met antiemetica en voedingsaanpassingen. Niet-farmacologische maatregelen zoals beweging, fysiotherapie, slaaphygiëne en psychosociale ondersteuning versterken vaak de farmacologische behandeling.

Belangrijke afwegingen zijn voorkomen van polyfarmacie, de-escalatie waar mogelijk en afstemming van zorg op de doelen van de patiënt. Bij delirium of angst kunnen korte-termijn medicatie en zorgvuldige monitoring nodig zijn.

Effectief symptoombeheer draagt bij aan betere kwaliteit van leven gedurende de ziekte en vergemakkelijkt zorgovergangen tussen zorgniveaus.