stressmestringprogrammas

Stressmestringprogramma's zijn gestructureerde interventies die tot doel hebben stress te verminderen en veerkracht en copingvaardigheden te vergroten. Ze worden toegepast in verschillende settings zoals scholen, bedrijven en klinische instellingen, en kunnen face-to-face, groepsgewijs of online worden aangeboden.

De aanpak is vaak gebaseerd op cognitieve gedragstherapeutische principes. Kenmerkende onderdelen zijn psycho-educatie over stress, training in cognitieve herstructurering, ontspanningstechnieken (ademhaling, progressieve spierontspanning), mindfulness of aandachttraining, probleemoplossend denken, tijd- en planningsvaardigheden, en het versterken van sociale steun en assertiviteit. Vaak werken deelnemers aan huiswerkopdrachten en een terugvalpreventieplan.

De programma's variëren in duur, doorgaans van enkele weken tot drie maanden, en kunnen als groepsprogramma, individuele begeleiding of online cursus worden aangeboden. Doelgroepen variëren van de algemene bevolking tot specifieke beroepsgroepen met hoge stressbelasting, en van preventie tot vroegtijdige interventie bij vroege tekenen van burnout.

Onderzoek naar de effectiviteit laat meestal matige tot geringe effecten zien op ervaren stress en welbevinden, met wisselende resultaten voor gerelateerde uitkomsten zoals angst en burnout. De mate van effectiviteit hangt af van de inhoud, de uitvoering, de duur en de mate van deelname en oefening.

Beperkingen van het bewijs omvatten heterogeniteit tussen programma's en meetinstrumenten en mogelijke bias in studies. Stressmestringprogramma's dienen niet als vervanging voor klinische behandeling bij ernstige psychische aandoeningen, maar kunnen wel onderdeel zijn van een bredere aanpak van mentale gezondheidszorg.