stippelen

Stippelen is een teken- en grafiektechniek waarbij een beeld wordt opgebouwd uit vele kleine, afzonderlijke puntjes. Door de dichtheid en soms de grootte van de stippen te variëren, kan men tonale gradaties en texturen creëren zonder doorlopende lijnen. De term stamt af van stip, een punt of vlek, en het werkwoord stippelen betekent het toepassen van puntjes.

Traditioneel wordt stippelen uitgevoerd met inkt of metaalpunt, met fijne pennen of nibs, of met een penseel om stipjes te zetten. In de drukgrafiek ontstaat shading vaak via stipple-etsen of stipple-plates, waarbij schaduwen worden opgebouwd uit een veld van puntjes in plaats van lijnen. In de moderne praktijk kan stippelen ook met grafiet, markers of digitale gereedschappen worden toegepast, wat een precieze beheersing van stipgrootte, afstand en laagopbouw mogelijk maakt.

In de digitale sfeer kan stippling nagebootst worden met brushes die verspreiden of met vectorpunten, en het wordt soms gebruikt om een terughoudend of tactile uiterlijk te bereiken. De methode vergt geduld, maar levert een kenmerkende korrel en subtiel tonal bereik op dat lastig te reproduceren is met continu-tone shading.

Stippelen wordt gebruikt in illustratie, portretschildering en grafische kunsten, zowel in traditionele media als in hedendaagse digitale workflows. Het onderscheidende karakter ligt in de nadruk op puntvorming als bouwblok van het beeld, in plaats van op lijnen of vlechten.