stadsbouwmeester

Stadsbouwmeester, letterlijk city master builder, is een openbare functie in sommige Nederlandse gemeenten die is belast met het sturen van de stedelijke ontwikkeling en de architectonische kwaliteit van publiek domein en grote publieke gebouwen. De term verwijst naar de traditionele bouwmeesters die in vroegere perioden toezicht hielden op bouwwerkzaamheden in de stad; in de moderne praktijk fungeert de stadsbouwmeester vooral als adviseur en kartrekker op het gebied van ruimtelijke vormgeving en ontwerpkwaliteit, in plaats van als uitvoerende bouwtoezichthouder.

De werkzaamheden van een stadsbouwmeester variëren per gemeente, maar doorgaans omvatten ze het ontwikkelen van ruimtelijke beleidskaders, het opstellen van masterplannen of structuurvisies, en het formuleren van ontwerpregels voor publiek domein. De stadsbouwmeester kan een rol spelen bij het begeleiden van grote projecten en herontwikkelingen, deelnemen aan ontwerprichtlijnen en designbeoordelingen, en samenwerken met beleidsteams, architecten, stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en ontwikkelaars. De exacte bevoegdheden en taken verschillen per stad, en sommige gemeenten hebben de functie als onderdeel van het college van burgemeester en wethouders, terwijl andere gemeenten een gerelateerde titel voeren zoals stadsarchitect of hoofd-stedenbouwkundige.

Historisch gezien sluit de moderne functie aan bij de middeleeuwse en vroegmoderne praktijk van de bouwmeester die publieke bouwwerken en stedenbouw controleerde. In hedendaags bestuur is de stadsbouwmeester in meerdere steden weer erkend of behouden als expliciete aandachtsfunctionaris voor stedelijke vormgeving, duurzaamheid en openbaar ruimtelijk ontwerp, met als doel samenhang te brengen tussen beleid en ontwerpuitkomsten.