sprankelend

Sprankelend is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat letterlijk verwijst naar iets met sprankels of bubbels. Het wordt vooral gebruikt om vloeistoffen te beschrijven die koolzuurhoudend zijn of een delicate, bruisende textuur hebben, zoals mineraalwater met prik of mousserende wijnen. Daarnaast kan sprankelend ook figuurlijk worden toegepast om levendigheid of energie aan een situatie, gesprek of optreden te geven.

In de gastronomie en wijnwereld is sprankelend een gangbare aanduiding op etiketten en menukaarten. Voorbeelden zijn sprankelend mineraalwater, een sprankelend glas champagne of een sprankelende wijn. In bredere zin kan het ook worden gebruikt voor andere dranken met bubbels en voor materialen die letterlijk of figuurlijk sprankelen van energie en frisheid.

Etymologisch is sprankelend afgeleid van het werkwoord sprankelen, dat betekent ‘sprankelen of bubbelen’. Het achtervoegsel -end vormt hier de eigenlijke bijvoeglijke stam. Het woord is nauw verwant aan woorden die vrijheid geven aan een beeld van glans en schijn, en het wordt zowel in Nederland als in Vlaanderen gebruikt.

Synoniemen en verwante uitdrukkingen zijn onder meer bruisend, bubbelend en fris; de nuance ligt meestal in de intensiteit van het koolzuur en in de context. Sprankelend klinkt vaak eleganter en subtieler dan bruisend, vooral in gastronomische of literaire context. In het Engels wordt het meestal vertaald als sparkling of effervescent.