spierontspannende

Spierontspannende zijn medicijnen, middelen of gifstoffen die de spanning in skeletspieren verminderen en spierkrampen of spasms verlichten. Ze worden gebruikt bij acuut spierpijnsignaal door verrekking of verwonding, en bij spasticiteit die ontstaat door neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose, dwarslaesie of een beroerte. Ook bij sommige chronische musculoskeletale pijnklachten komen ze voor.

Mecanismen variëren per middel. Centrally acting spierontspannende middelen werken hoofdzakelijk door remming van het centrale zenuwstelsel, waardoor reflexmatig spierspannen afnemen. Direct-werkende middelen werken in de spier zelf, bijvoorbeeld door de calciumduur van spiercellen te beïnvloeden of door botuline-toxine lokaal de zenuwstimulus naar de spier te blokkeren. Deze verschillen bepalen zowel het gebruiksdoel als de bijwerkingen.

Voorbeelden van middelen die onder spierontspannende vallen zijn onder meer baclofen (GABA-B-agonist), tizanidine, cyclobenzaprine, carisoprodol, metaxalone en methocarbamol. Direct werkende opties omvatten dantrolene en botuline-toxine-injecties voor focale spasticiteit of dystonie. De keuze hangt af van de aard van de aandoening, de gewenste lokalisatie van werking en de daarbij behorende bijwerkingen.

Indicaties en gebruik zijn afhankelijk van de diagnose en kunnen variëren van kortdurende behandeling bij acute spierkrampen tot langer durende therapie bij spasticiteit door neurologische aandoeningen. Toediening kan via orale andere toedieningsvormen of, bij focale spasticiteit, geïnjecteerd worden.

Bijwerkingen en voorzichtigheid zijn belangrijk. Veel spierontspannende veroorzaken slaperigheid, duizeligheid en sufheid; anticholinerge effecten en lever- of nierfunctieproblemen bij sommige middelen kunnen voorkomen. Alcohol kan de sedatie versterken. Inzicht in interacties en monitoring door een zorgverlener is essentieel. Spierontspannende middelen worden doorgaans onder begeleiding van een arts gebruikt en zijn niet voor zelfmedicatie geschikt.