schroefvermogen

Schroefvermogen is een term uit de maritieme en mechanische vakgebieden die het mechanische vermogen beschrijft dat door een motor op de schroefas wordt overgebracht om voortstuwing te leveren. Het geeft aan hoeveel arbeid per tijdsduur beschikbaar is om de schroef te laten draaien en wordt doorgaans uitgedrukt in kilowatt (kW) of paardenkrachten (hp). In scheepvaartcontext wordt de term vaak gelijkgesteld aan shaft horsepower (SHP), oftewel het vermogen dat daadwerkelijk door de transmissie naar de schroef wordt geleverd, nadat verliezen in tandwielen en koppelingen zijn meegerekend.

Het schroefvermogen kan worden berekend uit het snijpunt van kracht en beweging: P = τ · ω, waarbij P de macht is, τ het moment en ω de hoeksnelheid. In praktische formules wordt P(kW) vaak berekend als P = 2π · T(Nm) · RPM / 60. In termen van voortstuwing is ook P_propulsie = T · v, waarbij T de voortstuwingskracht is en v de vaarsnelheid. De voortstuwingsefficiëntie ηp = P_propulsie / P_shaft geeft aan hoe efficiënt het schroefvermogen wordt omgezet in nuttige voortstuwing; de rest gaat verloren in waterweerstand, schroefefficiëntie en mechanische verliezen.

Gebruik en betekenis: het schroefvermogen bepaalt mede de maximale snelheid en acceleratie van een vaartuig, maar is niet de enige bepalende factor. De uiteindelijke prestaties hangen ook af van hullweerstand, schroefontwerp en operationeel regime. Waarden variëren sterk per type schip, van enkele honderden kW voor kleine boten tot tientallen megawatten voor grote commerciële vaartuigen.