schizoaffectieve

Schizoaffectieve stoornis is een psychiatrische aandoening waarbij kenmerken van schizofrenie tegelijk voorkomen met stemmingsstoornissen. Mensen met deze stoornis ervaren vaak psychotische symptomen zoals wanen of hallucinaties, gecombineerd met depressieve of manische stemmingsverschijnselen. Deze combinatie kan optreden gedurende langere periodes, maar er kunnen ook tijden zijn waarin psychotische kenmerken aanwezig zijn zonder duidelijke stemming, of andersom.

Diagnose gebeurt op basis van klinische evaluatie van symptomen, beloop en uitsluiting van andere oorzaken. Er is geen laboratoriumtest die de diagnose bevestigt. Het onderscheid met schizofrenie en met stemmingsstoornissen zoals bipolaire stoornis is van belang voor behandeling en prognose. De definitie vereist doorgaans dat psychotische symptomen samengaan met een stemmingsstoornis en dat beide aspecten gedurende het ziekteverloop een prominente rol spelen.

Behandeling is meestal multidisciplinair en vaak doelgericht op zowel psychotische als stemmingssymptomen. Dit omvat antipsychotische medicatie en stemmingsstabiliserende medicijnen; soms worden antidepressiva toegepast als depressieve periodes voorkomen. Psychotherapie, psycho-educatie, sociale ondersteuning en revalidatie vormen belangrijke aanvullende onderdelen. Een consistente follow-up en het aanpakken van eventuele somatische aandoeningen verhogen de kans op een stabieler functioneren.

Het beloop is variabel en de uitkomsten hangen sterk af van vroege diagnose en continue behandeling. De leeftijd van onset ligt doorgaans in de late adolescentie tot vroege volwassenheid. De prevalentie is klein, naar schatting rond 0,3 tot 0,5 procent van de bevolking. Met passende behandeling kunnen velen een aanzienlijk functioneel leven leiden.