retentiegebieden

Retentiegebieden zijn gebieden die speciaal zijn ingericht om water tijdelijk vast te houden tijdens piekbuien of overstromingen. Het doel is het verlagen van de hoogste waterstanden en het beschermen van woningen, infrastructuur en bedrijventerreinen tegen overstroming. Deze gebieden worden zowel in landelijke als stedelijke omgevingen toegepast en kunnen variëren in grootte en vorm.

Retentie kan natuurlijk zijn, zoals uiterwaarden en natte gebieden die water tijdelijk vasthouden, of kunstmatig, zoals polderpercelen, bergingsplassen en waterbergingen in stedelijke of agrarische landschappen. Vaak maakt zo’n retentiegebied deel uit van een groter watersysteem dat samen met dijken, sluizen en gemalen de afvoer regelt. In multifunctionele gebieden kunnen waterbergingsfuncties samengaan met natuur en recreatie.

Tijdens neerslag- en overvloedperioden wordt water in het retentiegebied opgeslagen tot het moment dat de rivier of het watersysteem voldoende ruimte heeft. De capaciteit is afhankelijk van de grootte van het catchment, de bodem en de beoogde terugkeerperiode. Na verloop van tijd kan het gebied weer leeggemaakt worden via sluizen of afvoerpeilstellingen.

Beheer en randvoorwaarden: retentiegebieden worden meestal beheerd door waterschappen en overheden, met afspraken over veiligheid, onderhoud, waterkwaliteit en ecologisch beheer. Idealiter zijn multi-functionele ontwerpen die ook ruimte bieden aan natuur, waterrecreatie en mogelijk landbouw of wonen, mits risico’s worden geminimaliseerd. Een nadeel kan zijn dat tijdelijk stilstaand water leidt tot gebruiksbeperkingen of hinder voor nabijgelegen bewoners.

Retentiegebieden vormen een belangrijk onderdeel van integrale overstromings- en watersystemen in deltaplannen zoals die in Nederland worden toegepast.