rechtshandigen

Rechtshandigen zijn personen of entiteiten die rechten en plichten kunnen bezitten en rechtsgeldig kunnen handelen binnen de rechtsorde. In de civiele rechtswetenschap omvat het concept zowel natuurlijke personen als rechtspersonen. Natuurlijke personen zijn individuele mensen; rechtspersonen zijn organisaties zoals vennootschappen, verenigingen en stichtingen die zelfstandig juridische bevoegdheden hebben.

De kern van het begrip ligt bij handelingsbekwaamheid. Volwassenen hebben doorgaans volledige handelingsbekwaamheid en kunnen zelfstandig contracten sluiten, eigendom verwerven en rechtsvorderingen voeren. Minderjarigen en personen die door een rechterlijke maatregel handelingsonbekwaam zijn verklaard, hebben beperkte handelingsbekwaamheid. Voor hen kunnen ouders, voogden, curatoren of bewindvoerders namens hen handelen, of kan volmacht worden verleend zodat ook zij rechtsgeldige handelingen kunnen verrichten.

Rechtshandigen kunnen ook optreden via vertegenwoordiging: een gevolmachtigde, wettelijke vertegenwoordiger of beherende vreem. Vertegenwoordiging maakt het mogelijk rechten en verplichtingen te dragen zonder dat iemand persoonlijk alle bevoegdheden bezit.

Voorbeelden van handelen door rechtshandigen zijn het sluiten van contracten, het overdragen of verwerven van eigendom, het instellen van rechtsvorderingen en het aangaan van aansprakelijkheids- of beschermingsregelingen. Het begrip rechtshandigen vormt zo de basis van iemands of een entiteit’s juridische positie en rechtsbescherming.

De precieze regels rond rechtshandigen variëren per rechtsstelsel, maar het centrale principe is dat rechten, plichten en rechtsfiguren toebedeeld worden aan degenen die als rechtshandigen worden erkend, met de bijbehorende bevoegdheden en beperkingen.