rampenbeheer

Rampenbeheer is het systematisch plannen, organiseren en uitvoeren van maatregelen om rampen en ernstige incidenten te voorkomen, voorbereid te zijn, snel en effectief te reageren, en te herstellen. Het gaat om een samenhangend geheel van beleid, procedures, middelen en samenwerking tussen diverse partijen die betrokken zijn bij crisisanswering en publieke veiligheid.

Het concept kent meestal vier samenhangende fasen. Preventie en mitigatie richten zich op het verminderen van de kans op en de gevolgen van schadelijke gebeurtenissen, bijvoorbeeld door ruimtelijke ordening, bouwen aan robuuste infrastructuur en risicobeperkende maatregelen. Paraatheid omvat training, oefeningen, het op orde brengen van middelen en het opstellen van plannen en communicatieprotocollen. Respons betreft de operationele inzet bij een incident, inclusief coördinatie van hulpdiensten, evacuaties, opvang van slachtoffers en medische zorg. Herstel en wederopbouw richten zich op het terugbrengen van essentiële functies, het herstellen van schade en het doorvoeren van lessen ter vermindering van toekomstige risico’s.

De uitvoering van rampenbeheer gebeurt op verschillende niveaus, van landelijk tot lokaal. Belangrijke spelers zijn de overheid op nationaal, regionaal en gemeentelijk niveau, hulpdiensten zoals brandweer en politie, en samenwerkingseenheden zoals veiligheidsregio’s en rampenberedingsorganisaties. Communicatie, informatiebeheer en vroegtijdige waarschuwing zijn cruciaal, net als voorraadbeheer, logistiek en planning voor opvang en verzorging van getroffen burgers.

Internationaal kader en normen spelen een rol in rampenbeheer, met onder meer vestiging rondom het Sendai Framework voor Disaster Risk Reduction en het EU-Mechanisme Civiele Bescherming. Het uiteindelijke doel is veerkracht vergroten, schade beperken en snellere, effectievere redding en herstel mogelijk maken.