radioontvangst

Radioontvangst is het proces waarbij radiofrequente straling van een zender wordt opgevangen en omgezet in hoorbare geluiden of digitale data. Het omvat zowel publieke en commerciële omroepzenders als point-to-point communicatie en is afhankelijk van de gebruikte frequentie, omgeving en techniek.

Een radio-ontvangstinstallatie bestaat uit een antenne, een RF-front-end met filters en versterking, een demodulator en een uitgangsversterker. Het signaal wordt door de zender uitgezonden, bereikt de ontvanger via de ruimte, en wordt vervolgens gedemoduleerd tot geluid of data.

Veelvoorkomende modulatietechnieken zijn AM (amplitude modulatie), FM (frequentie modulatie) en digitale vormen zoals DAB+ en DRM. AM en FM worden veel gebruikt bij radio-omroep; FM levert doorgaans betere verstaanbaarheid en geluidkwaliteit, terwijl AM langer bereik kan bieden bij lage frequenties. Digitale systemen verbeteren fouttolerantie en datarates en kunnen extra informatie meezenden.

Propagatie is afhankelijk van de frequentie. Lagere banden kunnen langeafstandsontvangst mogelijk maken via grondgolven of ionosferische reflectie, terwijl hogere banden meestal directe zichtlijn vereisen en gevoeliger zijn voor obstakels en multipath; bij korte golven is skywave mogelijk.

Ontvangstkwaliteit hangt af van de antenne en afstemming, kabelverliezen, ruis en storingen uit elektronische apparaten en omgevingen. Belangrijke kenmerken van ontvangers zijn gevoeligheid, selectiviteit en signaal-ruisverhouding.

Praktisch gebruik omvat thuis-, auto- en draagbare ontvangers, met verschillende antennetypes zoals whip of dipool en diverse filters. Digitale radio biedt verbeterde fouttolerantie en extra data zoals RDS-informatie bij FM en DAB+-diensten.

In vrijwel alle landen regelt de overheid het spectrum. Licenties en regels bepalen welke banden beschikbaar zijn voor radioontvangst, en welke beperkingen er gelden ten aanzien van storingen, uitzendvermogen en gebruik.