prepositieobject

Een prepositieobject, ook wel prepositional object genoemd, is in de Nederlandse grammatica een zinsdeel dat bestaat uit een voorzetsel plus zijn bijbehorende kern, en dat fungeert als het object van een werkwoord, bijvoeglijk naamwoord of zelfstandig naamwoord. Het is geen direct lijdend voorwerp, maar een object dat via een voorzetsel is gekoppeld aan het werkwoord of aan een ander woord.

Voorbeelden van prepositieobjecten zijn onder meer: ik wacht op de bus (op de bus); zij let op haar gezondheid (op haar gezondheid); wij twijfelen aan zijn verhaal (aan zijn verhaal); hij gelooft in wonderen (in wonderen). In deze zinnen bepaalt het voorzetsel de relatie tussen de werkwoordelijke handeling en de betreffende kern. Prepositieobjecten kunnen ook voorkomen bij bijvoeglijke uitdrukkingen, zoals trots op haar zoon, waar "op haar zoon" het prepositieobject vormt bij het adjectief.

Een kenmerk van prepositieobjecten is dat ze vaak pronomen of zelfstandige woordgroepen bevatten, en dat de vorm van het pronomen mee verandert volgens de objectpositie van het voorzetsel (bijvoorbeeld met mij, met jou, in hem, op haar). Bovendien kunnen prepositieobjecten bestaan uit langere zinsdelen wanneer het voorzetsel een hele frase regelt, zoals in “Hij sprak over de toekomst van het project.”

In taalkundige analyse worden voorzetsel + object beschouwd als een prepositional phrase (PP). Het prepositieobject is de kern van die PP en bepaalt mede hoe de betekenis van het werkwoord of adjectief precies wordt uitgedrukt.