Home

positioneel

Positioneel is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat iets te maken heeft met positie of afhankelijk is van de positie binnen een systeem. Het wordt in meerdere vakgebieden gebruikt en verwijst doorgaans naar verschijnselen waarbij de uitkomst of eigenschap sterk afhangen van de plaats of volgorde van elementen, in plaats van hun intrinsieke kenmerken.

Etymologie en gebruikscontext

Het woord is gevormd uit positie en het achtervoegsel -eel, en wordt vooral toegepast in vakjargon van

Schaken

In de schaakwereld verwijst positioneel naar een benadering die prioriteit geeft aan de kwaliteit van de positie:

Chemie

In de chemie beschrijft positioneel vaak positional isomerie: isomeren die dezelfde molecuulformule delen maar waarin de

Taal- en spraakkundige context

In taalkunde en verwante vakgebieden wordt positioneel soms gebruikt om verschijnselen te duiden die afhangen van

Zie ook: positionaal, positionering, isomerie.

disciplines
zoals
schaken,
scheikunde
en
taalkunde.
De
exacte
betekenis
varieert
per
context,
maar
de
kern
is
consistent:
afhankelijkheid
van
positie.
stuk-
en
pionstructuur,
ruimte,
kortetermijn
en
langetermijn
plannen.
Positioneel
spelen
staat
vaak
tegenover
tactisch
spel,
dat
meer
gericht
is
op
directe
combinaties
en
kortstondige
kansen.
substituenten
of
functionele
groepen
op
verschillende
posities
op
de
koolstofskelet
zijn
geplaatst.
Dit
verschil
in
positie
kan
de
fysische
en
chemische
eigenschappen
aanzienlijk
beïnvloeden.
de
positie
in
een
zinsstructuur
of
discours,
zoals
plaatsing
van
clitics,
prosodische
kenmerken
of
morphologische
markeringen
die
afhankelijk
zijn
van
functie
of
positie.