Home

plichtsbesef

Plichtsbesef is het besef en de bereidheid om aan de eisen van een taak, rol of maatschappelijke verplichting te voldoen. Het verwijst naar een internaliserende moraal die men zichzelf oplegt om verantwoordelijkheid te nemen voor anderen, voor de gemeenschap en voor regels of afspraken. Plichtsbesef kan leiden tot consequent handelen, betrouwbaarheid en inzet, ook wanneer er geen direct beloning of toezicht aanwezig is.

De term komt uit het Nederlandse woord plicht (verantwoordelijkheid, verplichting) en besef (bewustzijn, inzicht). In de

Historisch wordt plichtsbesef in Nederland vaak in verband gebracht met religieuze ethiek en met de nadruk

In modern beleid en praktijk wordt plichtsbesef nog steeds gebruikt om betrokkenheid en betrouwbaarheid te stimuleren

Zie ook: zin voor plicht, verantwoordelijkheidsgevoel, morele motivatie, sociale cohesie.

literatuur
en
sociologie
wordt
plichtsbesef
vaak
gepresenteerd
als
een
sociale
deugd
of
als
dimensie
van
zelfcontrole
en
maatschappelijke
samenhang.
op
maatschappelijke
orde,
zeker
in
de
Verlichting
en
de
naoorlogse
wederopbouw.
Het
werd
gezien
als
motor
achter
discipline,
dienstbaarheid
en
solidariteit.
Critici
wijzen
op
de
risico’s
van
conformiteit,
onderdrukking
van
individualiteit
en
gebrek
aan
erkenning
van
persoonlijke
rechten.
in
onderwijs,
bedrijfsleven
en
overheidsleven.
Tegelijkertijd
staat
het
onder
kritiek
vanwege
mogelijke
druk
tot
normatief
gedrag
en
het
negeren
van
individuele
belangen
en
vrijheid.