plaatvormende

Plaatvormende bewerkingen vormen een groep productieprocessen waarbij vlakke plaatmaterialen, meestal metaal, door plastische vervorming worden omgevormd tot complexe driedimensionale vormen zonder toevoeging van materiaal. Het begrip wordt vooral gebruikt voor metalen platen, maar kan ook van toepassing zijn op kunststofplaten en composietmaterialen die als plaatvormig materiaal voorkomen.

De belangrijkste plaatvormende processen zijn buigen (het vormen van hoeken en vouwen met een buigmachine of pers), trek en diepe trek (het vormen van holle delen uit een platte blank) en stansen (combinatie van vormen en snijden met behulp van matrijzen). Daarnaast bestaan hydroforming (vorming onder hydraulische druk), spinnen (het vormen van ronde delen op een draaier) en rolvorming (het geleidelijk buigen van een lange plaat tot een profiel). In plastics wordt thermoforming ook vaak als plaatvormend proces beschouwd.

Uitrusting en gereedschap omvatten drukpersen en buigpersen met bijbehorende matrijzen en gereedschappen, diepe trekpersen, hydroformingsystemen, spinmachines en rolvormmachines. Moderne productielijnen maken gebruik van automatisering, robotisering en procesbewaking om tolerantie en oppervlaktekwaliteit te waarborgen. Materialen die vaak worden gebruikt zijn staal, aluminium, roestvrij staal, koper en messing; diktes variëren van dunne platen tot meerdere millimeters, afhankelijk van de toepassing en het proces.

Toepassingen vinden plaats in onder meer de automobielindustrie, consumentenapparatuur, bouwonderdelen en huishoudelijke apparaten. Voordelen van plaatvormende bewerkingen zijn onder meer hoge productiepercentages, herhaalbaarheid en efficiënte materiaalefficiëntie, terwijl uitdagingen bestaan uit springback na buiging, dunner worden bij trek en slijtage van gereedschappen, vereiste procescontrole en de noodzaak van vormingsimulaties om defecten te voorkomen.