peridotietachtige

Peridotietachtige is een geologische term die verwijst naar rotsen met mineralogie en samenstelling die sterk aan peridotiet doen denken. Het gaat om ultramafische tot ultramafisch-achtige gesteenten waarin olivine en pyroxenen de hoofdmineralen vormen en waarin veldspaat in mindere of afwezige mate voorkomt. In bredere zin worden hiermee mantelgerelateerde rotsen bedoeld die qua samenstelling dicht bij peridotiet liggen.

Mineralogie en petrographie: De belangrijkste mineralen zijn olivine en pyroxeen (orthopyroxeen en/ of clinopyroxeen). Accessoire mineralen zoals spinel, chromiet en soms garnet kunnen voorkomen, vooral in dieper gelegen delen van de lithosfeer. Peridotietachtige assemblages kunnen grofkorrelige texturen vertonen; binnen deze categorie komen onder meer duniet (olivine-dominant), harzburgiet (olivine en orthopyroxeen) en lherzolit (olivine met zowel orthopyroxeen als clinopyroxeen) voor. Pyroxeniet kan ook als peridotietachtig worden aangemerkt wanneer het mantelsignaturen vertoont maar sterk pyroxene-gedomineerd is.

Voorkomen en vorming: Deze rotsen komen voor in de aardmantel en in ophiolietsequivalenten, waar mantelmaterialen aan het oppervlak komen. Ze worden gevonden als xenolieten in basalten en kimberlieten of als onderdeel van uitgeloeide mantelsecties in gesteenteseries. Ze ontstaan door partial melting, cumulatie en andere mantelprocessen die olivine- en pyroxeenrijke assemblages vormen.

Belang: Peridotietachtige rotsen leveren inzichten in de samenstelling en dynamiek van de aardmantel, en dienen bij geothermobarometrische reconstructies. Identificatie gebeurt op basis van mineralogie (voornamelijk olivine en pyroxeen), kleur (groenachtig door olivine) en chemische karakterisering die mantel-affiniteit bevestigt.