patellofemoralleden

Patellofemoralleden is een verzamelnaam voor beschadigingen aan het patellofemorale gewricht, meestal betrekking hebbend op beschadiging van kraakbeen of het onderliggende bot bij de knieschijf (patella) en het vlak van de femur waarop deze ligt (trochlea). Het betreft vaak schade aan het kraakbeen van patella of trochlea en kan variëren van oppervlakkige kraakbeenletsels tot diepere osteochondrale defecten.

Oorzaken en risicofactoren zijn onder meer overbelasting door sporten met veel kniebuigingen (rennen, springen, traplopen), acute knieletsels, en anatomische factoren zoals een verhoogde Q-hoek, patellare stabiliteitsproblemen of trochleadysplasie. Pijnklachten zijn meestal voor de knieholte of voorzijde van de knie, verergerd bij buigen, traplopen of hurken, mogelijk vergezeld van zwelling, stijfheid en een krakend of schurend gevoel.

Diagnose omvat anamnese en lichamelijk onderzoek, waaronder palpatie rond de knieschijf en tests gericht op patellofemoraal contact. Beeldvorming omvat röntgenfoto’s (meestal bij meerdere houdingen) en MRI om kraakbeenletsels en de conditie van het kraakbeen en bot te beoordelen. CT kan nuttig zijn voor anatomische details als er sprake is van structurele afwijkingen.

Behandeling start doorgaans conservatief. Adviezen zijn rust of aanpassing van intensiteit, ontstekingsremmende medicatie, ijs, en fysiotherapie gericht op versterking van de quadriceps en heupspieren, flexibiliteit en stabiliteit rondom de knie. Patellarestatietaping of een brace kunnen pijn verminderen. Gewichtscontrole kan helpen, evenals activiteit modificatie.

Indien conservatieve behandeling onvoldoende reactie geeft of bij significante kraakbeendefecten/instabiliteit, kunnen operatieve opties worden overwogen. Mogelijkheden zijn arthroscopische debridement of reparatie, microfractuur of andere cartilage-restoratieprocedures, en bij instabiliteit ook патellofemorale stabilisatie zoals MPFL-reconstructie of tibiale tuberculum transpositie. Revalidatie is cruciaal voor een gunstig herstel en terugkeer naar sport.