overturisme

Overturisme is een begrip uit het toerismebeleid dat verwijst naar een situatie waarin een bestemming wordt bezocht door meer toeristen dan de lokale infrastructuur, leefomgeving en beheer ervan kunnen dragen zonder blijvende schade aan leefkwaliteit of erfgoed. Het begrip wordt zowel descriptief als normatief gebruikt.

Oorzaken zijn de groei van internationale reizen, de populariteit van specifieke bestemmingen via sociale media, en de toenemende beschikbaarheid van korte verblijven. Gebrek aan effectief toezicht op omvang, prijsstelling en korte-termijnverhuur verergert de situatie.

Gevolgen raken bewoners, erfgoed en natuur. Men ziet congestie, stijgende huurprijzen, hogere kosten van levensonderhoud en verschuivingen in het lokale aanbod van winkels en diensten. Daarnaast kan overmatig toeristisch gedrag leiden tot slijtage van sites, vervuiling en verlies van lokale identiteit.

Indicatoren zijn onder meer bezoekersaantallen versus capaciteit, bezettingsgraad van accommodaties, verkeerdrukte, lawaai, afvalproductie en veranderingen in de leefomgeving. Beoordelingen van draagvlak onder bewoners en bedrijven zijn eveneens inzichtgevend.

Beheer en mitigatie richten zich op draagkrachtanalyses, bezoekersbeheer, capaciteitsplanning en diversificatie van toerisme. Praktische maatregelen omvatten prijsbeleid, regulering van korte-termijnverhuur, investeringen in infrastructuur en betrokkenheid van bewoners bij beslissingen.

Kritiek en debat benadrukken dat overtourisme niet overal hetzelfde speelt en sterk afhangt van lokaal management. De term kan beleidsmatig worden ingezet en misverstanden veroorzaken als kwaliteit van beheer niet wordt meegewogen.

Voorbeelden die vaak genoemd worden zijn Venetië, Barcelona, Amsterdam en Dubrovnik.