outgroepen

Outgroepen zijn groepen waarmee een individu zich niet identificeert of die als buiten de eigen sociale groep worden beschouwd. Het begrip wordt vaak geplaatst tegenover de ingroep, de groep waarmee iemand zich wel identificeert. De grenzen tussen ingroepe en outgroepen kunnen flexibel zijn en ontstaan door sociale categorisatie op basis van kenmerken zoals etniciteit, nationaliteit, religie, politiek, beroep of interesse.

In de theorieën van sociale identiteitsvorming spelen ingroepbinding en de neiging tot ingroup favoritism een centrale rol. Volgens sociale identiteitstheorie stemmen mensen hun gedrag af op het positieve beeld van hun eigen groep en reguleren ze hun zelfwaarde door vergelijking met uitgroepen. Zelfs bij minimale of triviale groepstoewijzingen kunnen bias en stereotypering ontstaan, wat leidt tot vooroordelen en soms discriminatie tegen outgroepen. Uitgroeihomogeniteit is een waarneming dat mensen buiten hun eigen groep als homogener en stereotypischer kunnen waarnemen dan leden van de eigen groep.

Mechanismen die de relatie tussen ingroepen en outgroepen beïnvloeden zijn onder meer stereotypering, bevooroordeling en de-humanisatie. Deze processen kunnen leiden tot uitsluiting, uitsluiting uit werk- of onderwijssettings, sociale repressie of gevoelens van bedreiging bij de uitgroep. Tegelijkertijd kan contact tussen groepen onder bepaalde voorwaarden prejudice verminderen: gelijke status, gezamenlijk doeleinde, informele interactie en sociale normen die samenwerking stimuleren.

Het begrip uitgroepen is wijdverbreid in sociale contexten zoals politiek, werk, onderwijs en ethische conflicten. Kritisch wordt opgemerkt dat identiteiten flexibel zijn en intersectioneel kunnen verlopen, waardoor de grenzen tussen ingroepen en outgroepen variabel zijn. Voorlichting, samenwerking en eerlijke procedures kunnen helpen bij het verminderen van onrecht en stereotypen tussen groepen.