ontwerpvoortest

Ontwerpvoortest is een term in design en productontwikkeling die verwijst naar een vroegtijdige evaluatie van ontwerpconcepten voordat men doorgaat met gedetailleerde specificaties of productie. Het doel is om kernveronderstellingen over gebruikersbehoeften, functies en de waardepropositie te valideren, in plaats van een uitgewerkt product te testen. De toets vindt meestal plaats nadat ideeën zijn gegenereerd en concepten zijn geselecteerd, maar voordat er in detailontwerp of prototypeontwikkeling wordt overgegaan.

Tijdens een ontwerpvoortest worden vaak laagdrempelige representaties gebruikt, zoals schetsen, papieren interfaces, kartonnen modellen, storyboards en scenario’s. Ook concepttesten met vereenvoudigde representaties en interviews of enquêtes komen voor, om perceptie, aantrekkelijkheid en intended use te meten. Deelnemers zijn meestal potentiële gebruikers, domeinexperts of projectstakeholders. Typische evaluatiecriteria zijn duidelijkheid van het concept, relevantie voor de doelgroep, onderscheidend vermogen en de verwachte gebruiksfrequentie.

De uitkomsten van een ontwerpvoortest dienen als input voor besluitvorming: doorgaan met ontwikkeling, pivot naar een ander concept, of aanvullende vereisten en specificaties. Het helpt het risico te verlagen door vroege misverstanden of onrealistische aannames aan het licht te brengen. Ontwerpvoortesten onderscheiden zich van usability-tests, die gericht zijn op een werkend product, terwijl ontwerpvoortesten zich richten op ideeën en waarde. Praktisch documenteren teams bevindingen in een ontwerpbrief of beslissingslog en passen het ontwerp aan waar nodig. Beperkingen zijn onder meer mogelijk vertekende feedback door vroegtijdige aanwezigheid van noviteitseffecten en representativiteitsproblemen in de deelnemersgroep.