ontvankelijkheidsperiode

Ontvankelijkheid is een juridisch begrip dat verwijst naar de procedurele toereikendheid van een verzoek, klacht of bezwaar voordat een rechter of administratieve instantie, kortom: of een zaak voor behandeling in aanmerking komt. Het gaat dus om de vraag of het verzoek verzegend kan worden beoordeeld op inhoud (merits) of al direct buiten behandeling blijft vanwege gebrek aan formele vereisten of bevoegdheid.

De belangrijkste criteria voor ontvankelijkheid zijn onder meer tijdigheid (termijn waarbinnen het verzoek moet zijn ingediend), de juiste procedurele vorm (voldaan aan wettelijke en procedurevoorschriften), rechtsrelevante belanghebbende (standing) en bevoegdheid van de bevoegde rechtbank of instantie. Ook kunnen formele vereisten zoals de juiste indieningswijze, handtekeningen of bijlagen een rol spelen. Als een verzoek niet aan deze criteria voldoet, kan de zaak als niet ontvankelijk worden verklaard.

De uitkomst van de ontvankelijkheidsbeoordeling is fundamenteel: bij niet ontvankelijkheid wordt de zaak meestal niet inhoudelijk behandeld en blijft de rechtsgrond niet verder onderzocht; de indiener kan in sommige gevallen een termijn krijgen om gebreken te herstellen, waarna de zaak alsnog ontvankelijk kan worden. Bij ontvankelijke verzoeken kan de procedure wel doorgaan en worden de feiten en het recht verder onderzocht.

Ontvankelijkheid komt voor in verschillende rechtsgebieden, waaronder civielrechtelijke procedures, strafrechtelijke procedures en administratiefrechtelijke handelingen onder de Awb. Hoewel de specifieke regels per rechtsgebied kunnen verschillen, heeft ontvankelijkheid altijd als doel procedures zuiver en rechtmatig te laten verlopen door tijdige en correcte indiening en procedureregels te waarborgen.