rechtsgrond

Rechtsgrond is een juridisch begrip dat de wettelijke basis aanduidt waarop een handeling, besluit of maatregel berust. In de context van staats- en bestuursrecht verwijst rechtsgrond naar de wet- of regelgeving die macht en bevoegdheid schept voor het handelen van een openbaar orgaan, zoals een ministerie, provincie, gemeente of rechtbank.

Een rechtsgrond kan bestaan uit een wet, verordening, algemene maatregel van bestuur of ministeriële regeling. Doorgaans verwijst een besluit naar een specifieke bepaling die de bevoegdheid verleent om te handhaven, vergunning te verlenen of maatregelen te nemen. De grondslag bepaalt ook de grenzen waarbinnen een besluit kan worden genomen.

Belangrijk is dat een rechtsgrond helder, actueel en correct is. In de meeste rechtsstelsels moet een bestuursorgaan zijn besluit motiveren en duidelijk aangeven welke wettelijke grondslag wordt aangevoerd. Als de rechtsgrond ontbreekt of onjuist is, kan het besluit onrechtmatig zijn en kan een bezwaar of beroep mogelijk zijn.

In het privaatrecht kan ook sprake zijn van een rechtsgrond voor vorderingen of verweren, bijvoorbeeld een contractuele verplichting, een wettelijke plicht of een onrechtmatige daad. Ook in dit kader biedt de rechtsgrond de basis voor de positie van een partij in een procedure.

Samengevat is de rechtsgrond de wettelijke basis waarop een publiek bestuur of een rechtsvordering rust. Het waarborgt rechtszekerheid en rechtsgelijkheid door te eisen dat handelen of beweren op een geldige wettelijke bevoegdheid berust.