onthullingen

Onthullingen zijn publieke onthullingen van informatie die voorheen geheim of vertrouwelijk was. Ze richten zich vaak op misstanden, corruptie, machtsmisbruik of veiligheidsrisico's en komen doorgaans voort uit onderzoeksjournalistiek, klokkenluiders of lekken.

Etymologisch komt het werkwoord onthullen van on- (niet) + hullen (bedekken). Onthullen betekent dus letterlijk 'openbaar maken wat verborgen was'.

In de praktijk ontstaan onthullingen vaak uit gelekte documenten, e-mails, videomateriaal of getuigenissen. Ze kunnen afkomstig zijn van klokkenluiders of ingewijden en worden vervolgens vaak gevolgd door onderzoeksjournalistiek of publieke debatten. In Nederland spelen instrumenten zoals de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) en diverse protocollen voor klokkenluiders een rol, terwijl internationaal wetten en normen omtrent persvrijheid en bescherming van bronnen gelden.

Onthullingen kunnen de publieke verantwoording vergroten en leiden tot beleidswijzigingen, maar brengen ook risico's met zich mee voor bronnen en betrokkenen en kunnen juridische stappen of reputatieschade veroorzaken. Debatten hierover raken vragen over persvrijheid, privacy, nationale veiligheid en de proportionaliteit van openbaarmaking.

Voorbeelden op internationaal niveau zijn de Panama Papers (2016) en Paradise Papers (2017), en de Snowden-lekken (2013). In de Nederlandse media volgen onthullingen vaak onderzoeken naar overheidsbeleid, bedrijfspraktijken en publieke belangen.